Juli 2025, week 5. Åland archipel

29 juni 

De zomer is nog steeds ongewoon wisselvallig, en we gaan ervan uit dat we een paar dagen in Mariehamn blijven liggen tot de wind weer afneemt. Op zich niet heel erg, de oostelijke jachthaven is prima. De boot ligt stevig tussen palen, en er zijn prima voorzieningen. 

Sjökvarteret

In de buurt van de haven is ook een openlucht maritiem museum, het Sjökvarteret. Ofwel het Zeekwartier. Er liggen traditionele scheepjes, loodsen met hier en daar werkplaatsen en een kerkje, het Sjöfararkapellet. In één van de loodsen is een bejaarde zilversmit aan het werk.

Natuurlijk gaan we in de middag ook nog even bij de westelijke haven langs. Die heeft  wat meer sfeer dan de oostelijke waar we nu liggen, maar is minder beschut. In het winkeltje kopen we ook nog de 2025 uitgave van de Finse havengids, de Satamoapas. 

Utsikt Mariehamn west

Aan de westkant van Mariehamn zijn ook een aantal mooie trails uitgelegd, dus lopen natuurlijk wel een uurtje over de rotsen en genieten va het uitzicht over de sund vanaf de Badhusberget. 

Verder een ontspannen zondag met volop zon. Ondanks dat de wind steeds meer toeneemt. 

We horen eind van de dag dat de start van de beroemde Gotland Runt zeilrace is uitgesteld tot maandagochtend vanwege de harde wind aan de Zweedse westkust. Maximaal 70 knopen (130 km/u) en hagel. 

Bij ons is het gelukkig niet zo hevig. De wind schommelt tussen 20 en 30 knopen, en wordt Noord. Dat is voor ons een goede richting, wat we hebben de wind daarmee pal op de boeg van Saga. 

30 juni

Ook vandaag is de wind nog sterk, en blijven we in Mariehamn. Behalve wat wandelingen in en om het stadje, en weer een kijkje in de andere jachthaven en bij het museumschip "Pommern" doen we niet veel. 

De meeste restaurants in Mariehamn zijn pizzarestaurant of hamburger tenten. Maar we hebben een ook tapasrestaurant gezien, Boquerian. Dat blijkt een prima keuze. 

1 juli

Notviken, Bomarsund

Het weer, en met name de wind, is weer gekalmeerd, dus we gaan weer verkassen. We verlaten Mariehamn wat na achten, ruim op tijd om de draaibrug in het Lemström kanaal te halen. We willen naar het haventje Notviken in de Bomarsund. Als we daar aankomen is de steiger vrijwel leeg, en kunnen we een achterboei nemen.

Notvikstornet

Bij het aanvaren van de Notviken vallen de ruïnes op, dus we googlen de historie van Bomarsund. Het blijkt een legerplaats te zijn uit eind 19e eeuw, waar de Russen destijds hele ambitieuze plannen hadden om een gigantisch fort te bouwen. Daar bleken de Engelsen niet heel erg blij mee. Ze lieten het niet bij protesteren alleen, en samen met Frankrijk hebben ze dat in 1854 in de kiem gesmoord door de Russen te verslaan voordat het fort helemaal af was. Daarna is Åland gedemilitariseerd. Je vraagt je af welke lessen hieruit te trekken zijn voor het heden.  

De mast van Saga 

Al met al dus een plek met heel veel historie. Er zijn ook hier veel trails aangelegd zodat er van ruïne naar ruïne gehiked kan worden. Dat doen we dan ook de rest van de dag. Eerst naar de overblijfselen van het hoofdfort, wat enigszins gerestaureerd is. Daarna de heuvel op naar het Notvikstornet, dat we al opvallend zagen liggen toen we de Notviken in kwamen varen. Daarna via een mooie trail weer terug langs de steiger, en aan de andere kant van de baai weer omhoog naar de andere ruïnes. Prachtige uitzichten over de omgeving en de Sund. We willen nog een foto nemen van Saga in de diepte, maar we zien alleen af en toe een stuk mast boven de bomen uitkomen. 

Het is voor de verandering een warme, zomerse dag. Als we terug zijn op de boot willen we even zwemmen om af te koelen. Het zeewater is 15-16 graden, dus dat afkoelen gaat verbazend snel. 

We stoken de BBQ op om de zomerse dag in stijl af te sluiten. 

Als een boot met 4 Ierse mannen naast ons komt liggen is het een stuk minder rustig in de baai, maar wel gezellig. 

Later in de avond valt me een vliegende vuurbal op, hoog in de lucht vliegend. Na een paar seconden wordt de lichtflits feller is dan weg. 

Minuten later horen we een enorme explosie. Een dag later horen we dat het een meteoriet was die de dampkring binnenkwam en opbrandde. Geluid gaat minder snel dan licht, vandaag dat we de klap later hoorden. De explosie was te horen in de gehele archipel. 

Foto meteoriet uit Helsinkitimes.fi

2 juli

Inmiddels is Oceans4 van Wilma en Nico ook in de buurt, en hebben we afgesproken elkaar in Kastelholm te gaan ontmoeten. In dat haventje kunnen de boten tussen palen liggen, en dat zal hopelijk voldoende beschutting bieden voor de storm die donderdagavond wordt verwacht. Als we opstaan is Oceans4 al onderweg vanuit Glada Laxen. 

Ook Skuum van Emmy en Jan is onderweg vanuit Arholma/Zweden richting Mariehamn. Om in kastelholm te komen moet er door een relatief smalle vaarweg geslingerd worden. Op de kaart ziet het er risicovol uit, met diepte van net boven de 2 meter. Saga steekt 2,1 meter diep. 

In de praktijk is het overal ruim 3 meter, en zonder problemen komen we in de haven.

Havenmeester

De boot past ruim tussen de palen, maar de palen staan niet erg stevig in de grond. Oceans4 komt een kwartiertje later ook binnen.  En ook Skuum heeft laten weten eind van de middag direct naar
Kastelholm door te varen ipv Mariehamn.

Museum

Naast de haven is een cultuurhistorisch openlucht museum, het Jan Karlsgården friluftsmuseum.

Op woensdag lopen vrijwilligers daar rond in klederdracht, en demonsteren oude ambachten zoals 3-strengs touw slaan, wol bewerken en het spelen op de sleutelharp of nyckelharpa. 

Touw slaan

Veel te zien dus, en het geeft een beetje een beeld van het leven in deze streek eind 19e eeuw, toen het hier nog Russisch gebied was.
We wilden ook nog het kasteel zelf bekijken, maar inmiddels schiet de middag al wel wat op. We gaan richting haven. Wilma en Nico zitten op het terras van de haven, en we sluiten aan. 

Saga, Oceans4, Skuum  

Als Skuum binnenvaart wijzen we de plek aan die de havenmeester met een grote pilon heeft gereserveerd. Dat is wel wat krap, maar de palen zitten dermate los dat Skuum ertussendoor kan. 

Dat die palen zo losjes in de grond staan, geeft geen goed gevoel over de storm die morgenavond verwacht wordt. 

Voor vanavond laten we het nog even zo, de wind is nu nog zwak. 

Diner voor 6 bij restaurant Smakbyn

Naast een kasteel en een openlucht museum heeft Kastelholm ook een distelleerderij en een heel goed bekend staand restaurant, Smakbyn van chef Michael Björklund.

Bij Smakbyn gaan we dus de dag afsluiten. Met vooraf o.a. een G&T met gin uit de lokale distilleerderij.  De gin aarmee heeft prijzen gewonnen, wordt ons uitgelegd. Helemaal goed, en super gezellig om dit met elkaar te kunnen doen. 

Na het diner nog een koffie en een Sambuca op de Skuum, en dan wordt het echt tijd voor nachtrust.

3 juli

Skuum, Oceans4 en Saga

Voorspelling

Als we wakker worden is de stormwaarschuwing voor komende nacht iets minder heftig, maar nog steeds een dikke 8 bft ipv 9-10bft. De Skuum gaat al vroeg verliggen. Skuum weegt 16 ton, en vertrouwt de wiebelende paaltjes niet echt. Na overleg met Nico en de havenmeester, besluiten we Saga en Oceans4 ook te gaan verleggen. 

Op deze manier liggen Oceans4 en Saga met de boeg naar de storm en vast aan de steiger. En dus niet afhankelijk van een wiebelig paaltje. Bijkomend voordeel, de WiFi is hier ook beter te ontvangen. 

Als de boten allemaal goed liggen regent het pijpestelen en blijven we binnen. 

En na een maand zeilen is de eerste gasfles leeg. 

4 juli

Rond middernacht is de wind op het hoogtepunt. In de beschutting van het land hebben we gelukkig veel minder wind dan de eerder voorspelde 8 bft e

Kastelholm viel mee

n meer. En de wind is iets meer Noord dan voorspeld, waardoor we wel hogerwal aan de steiger liggen. Uiteindelijk meten we 28 kts maximum in de nacht. 

Als we op Windy kijken hoe de storm heeft uitgepakt, blijkt dat we in de buurt van Mariehamn en Kastelholm in een minder stormachtig deel hebben gelegen. Zie de foto. Wij lagen midden in het groene deel, terwijl om ons heen de wind veel sterker was. 

In Finland heeft storm Ulla wel voor schade en overlast gezorgd, lezen we in de Helsinkitimes.fi

De volgende ochtend is de wind nog steeds vlagerig en koud, en besluiten we met de 3 boten nog een dagje in Kastelholm te blijven. De regen is wel voorbij, en het zonnetje schijnt. 

In de loop van de ochtend helpen Nico en ik de eigenaar van de haven nog even om de steiger weer een beetje recht te trekken. Met Oceans4 en Saga hebben we wel de steiger een half metertje opzij getrokken.  

De dag wordt verder besteed aan kleine klusjes, diesel en water tanken. Nico, Emmy en Annelies stappen op de vouwfietsjes om boodschappen te doen in de supermarkt 7 km verderop. Met een koude noordenwind tegen en ook nog heuvel op is dat best een klimmetje met die kleine wieltjes. Alleen Annelies gaat fluitend de berg op, op de E-Vouwfiets van Jan. Terug met windje mee en berg af is een stuk comfortabeler. 

We bezoeken in de middag het Kastelholm slottet en de gevangenis en doen  voorbereiding voor een gezamenlijke barbeque met Emmy, Wilma, Jan en Nico.

En we maken plannen voor de volgende dag. Wilma en Nico gaan met de Oceans4 weer westwaarts, terwijl wij samen met Skuum verder richting Finland gaan.